آیا مراسمات مذهبي را می‌توان به تاريخ شمسي انجام داد؟

[ناشناس]

به نظر می‌رسد چنین کاری نه تنها فائده قابل توجهی ندارد، بلکه به علل گوناگون، از اعتبار شرعی برخودار نیست. در این خصوص گفتنی است:

1. واژه عاشورا اگرچه به معنای ده یا دهم است اما در اصطلاح تاریخ اسلام، «عاشورا» یعنی روز دهم محرم سال 61 هجری قمری؛ بنابراین معنا ندارد روز دهم از سایر ماه‌های شمسی مانند مهر یا خرداد  و … را جایگزین آن نمود.

2. با جایگزین نمودن مراسم مذهبی به سال شمسی، روز اصلی عاشورا و دیگر مناسبت‌های مذهبی فراموش می‌شود.

3. حُسن سال‌های قمری به گردش آن است که هر مناسبتی یک بار در تابستان و یک بار در زمستان قرار می‌گیرد. باید دقت شود که در مناسبات مذهبی تنها عاشورا نیست، مثلاً ماه مبارک رمضان را هم داریم، آیا می‌شود ماه رمضان را تبدیل کرد به ماه شمسی که مثلا در یک ماه شمسی معین روزه بگیریم؟ حُسن ماه رمضان این است که یک بار در گرما و با روزهای طولانی و یک بار در سرما و با روزهای کوتاه قرار دارد.

4. مراسم مذهبی از اول بر اساس گردش قمری بوده و به همان شکل هم باید باقی بماند. وقتی بخواهند آن را به شمسی تبدیل کنند، مثل تبدیل تاریخ شمسی به تاریخ شاهنشاهی می‌ماند که خواستند ارتباط ایران را با اسلام قطع کنند. هجرت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) که سرآغاز تاریخ ما مسلمانان است، بر اساس سال قمری بوده و وقتی عده‌ای بخواهند برخی از مراسم‌ها را به سال شمسی تبدیل کنند، اصلا چه بسا مبدأ تاریخی این مناسبت‌ها گم شود. معلوم نمی‌شود مبدأ و مبنای این مراسم چه بوده است. علاوه بر این، حساب و کتابی که درباره تاریخ شمسی عاشورا انجام شده، متفاوت است. قبلا گفته می‌شد که این مناسبت در شهریور ماه است، اما اکنون گفته می‌شود در 21 مهر ماه است.

5. هر کاری باید بر اساس منطق و استدلال درستی باشد و ایده جابجایی مناسب‌های شرعی از سال قمری به سال شمسی فاقد استدلال منطقی است. در حالی که مراسم عزاداری سالیان متمادی در ماه محرم و در ایام محرم برگزار می‌شده است و این عمل سنت اهل بیت (علیهم السلام) بوده است.

الف) امام صادق (علیه السلام):

عبدالله بن سنان می‌گوید: در روز عاشورا بر امام صادق (عليه السلام) وارد شدم در حالي كه جمع زيادي اطراف ايشان را گرفته بودند و همه سوگوار بودند و ايشان غمگين و اشكبار بود. تا خواستم چيزي بپرسم، گريه امان نداد و همه اطرافيان‌شان حالت عزادار نشسته و گريه مي‌كردند.[1]

شيخ فخرالدين طريحي در كتاب منتخب روايت كرده است: چون هلال عاشورا فرا می‌رسيد، حضرت امام صادق (عليه السلام) اندوهناك می‌شد و بر جد بزرگوارش سيدالشهدا می‌گريست و مردم از هرطرف در منزل آن حضرت جمع می‌شدند و با ايشان نوحه و ناله می‌كردند و به آن حضرت تعزيت و تسليت می‌گفتند.[2]

ب) امام رضا (عليه السلام):

دِعبل خزاعي، شاعر معروف اهل بيت (عليهم السلام)، روايت كرده است: در ايام عاشورا خدمت علي بن موسي الرضا (عليهما السلام) رسيديم. ديديم آن حضرت با اصحاب خود محزون نشسته‌اند. چون مرا ديد فرمود: مرحبا به تو اي دعبل، و مرا را نزد خود نشاند و فرمود: اي دعبل، دوست دارم كه شعري براي من بخواني كه اين ايام، ايام حزن ما اهل بيت و ايام سرور دشمنان ما، به خصوص بني اميه بوده است. . . بعد برخاست و پرده در ميان ما و اهل حرم زد و اهل حرم را ميان ما و پرده نشانيد تا در مصيبت جد خود بگريند. سپس به من فرمود: اي دعبل، براي حسين (عليه السلام) مرثيه بخوان كه تو تا زنده اي ناصر و مادح ما هستي، با اين كار به ما ياري كن و در اين باره كوتاهي مكن. دعبل می‌گويد: اشك از چشمان من جاري شد و شروع كردم به شعرخواني در رثاي امام حسين(عليه السلام) … .[3]

بنابراین تغییر این ایام باید دلائل شرعی و منطق استواری صورت گیرد که چنان منطق و دلائلی وجود ندارد. تبدیل مراسم عاشورا از قمری به شمسی هیچ مبنای فکری، تاریخی و عقلی ندارد. این کار شاید بر مبنای یک نوع تعصب ناسیونالیستی افراطی باشد که با روح اسلامی ناسازگار است.

نظر دو تن از مراجع تقلید در این زمینه بدین قرار است:

آیت‌الله صافی‌گلپایگانی در پاسخ به استفتائی در این زمینه می‌فرماید: «اقامه عزاداری و ذکر مصائب حضرت سیدالشهداء (علیه السلام) در هر روز و هر زمان و مکان اجر و ثواب دارد، ولی به عنوان روز عاشورا که در روایات دستورات خاصی دارد و مراسم عزاداری و تعظیم شعائر حسینی برقرار می‌شود، ‌‌همان روز ۱۰ محرم الحرام به سال هجری قمری معتبر است و منشأ آثار و برکات عظیمه می‌باشد».

آیت‌الله ناصر مکارم‌شیرازی: «اخیراً برخی‌ها نغمه‌یی ساز کرده‌اند و گفته‌اند که ما می‌خواهیم عاشورای شمسی بگیریم؛ این افراد از روی عشق به سالار شهیدان به این فکر افتاده‌اند که در ماه‌های شمسی عاشورا بگیرند، اما یقیناً این به مصلحت نیست؛ زیرا تمامی امامان معصوم (علیهم السلام)، عاشورا را در ماه قمری بیان کرده‌اند و این روز را عزاداری می‌کردند و ثانیاً این کارها از ابهت و شور عاشورا می‌کاهد».[4]

 

 

[1] . شيخ صدوق، ابن‌بابویه، امالي، ترجمه كمره‌اي، محمد، تهران، انتشارات كتابخانه اسلامي،‌ 1362ش، مجلس 27.

[2] . قولويه، جعفر بن محمد، كامل الزيارات، نجف، مطبعه المرضويه، ص112، باب 32( به نقل).

[3] . همان.

[4] . سایت خبر آنلاین

[نویسنده]

نوشته‌ها